Prawo twórcy do prezentacji utworu

Niektóre stanowiska w doktrynie uznają, że to właśnie wokół szeroko pojętego prawa do prezentacji utworu koncentruje się istota twórczości. Chęć prezentacji efektów pracy twórczej stanowić ma bowiem naturalne dążenie procesu twórczego.

Zaznaczyć trzeba, iż również ustawodawca nadał szczególne znaczenie prezentacji efektów działalności twórczej, uzależniając od niej objęcie ich ochroną prawną. Zgodnie bowiem z treścią definicji pojęcia utworu, przejaw działalności twórczej, o indywidualnym charakterze, niezależnie od wartości i sposobu wyrażenia, musi zostać ustalony w jakiejkolwiek postaci.

W literaturze przedmiotu przyjęto stanowisko, iż poprzez „ustalenie” rozumieć należy taki etap procesu twórczego, który umożliwia zapoznanie się z jego efektem przynajmniej jednej osobie poza twórcą. Może to być zatem wygłoszenie referatu, czy też improwizacja muzyczna. „Jakakolwiek postać”, o której mowa w art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych może być bowiem nietrwała, jednak na tyle stała, żeby cechy i treść utworu wywierały efekt artystyczny.

Prezentacja utworu ma przy tym dla twórców niewątpliwie charakter ekonomiczny, stanowiąc źródło dochodu i stadium procesu powiększania dorobku artystycznego, mającego istotny wpływ na wynagrodzenie artysty. Tym samym twórca, realizując swoje niezbywalne prawo osobiste do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, jednocześnie korzysta z utworu i rozporządza nim, a także pobiera za to wynagrodzenie, a zatem korzysta z autorskich praw majątkowych.

Nie sposób zatem uznać, znając kluczową rolę prezentacji utworu dla całego procesu twórczego, że uniemożliwienie artyście zaprezentowania efektów pracy może nastąpić w jakiejkolwiek innej sytuacji, niż tylko wobec konieczności ochrony praw innych osób.